Joodse Krijtportretten
Vanaf 2010 ben ik aan het werk om een serie Joodse portretten te maken naar aanleiding van het boek ‘Jüdische Portraits’ van de Duitse fotografe Herlinde Koelbl. In de jaren 1986-1989 interviewde zij Joodse Duitse mannen en vrouwen die aan de Shoah ontkomen waren. Deze mannen en vrouwen behoorden tot de laatste generatie die uit Duitsland vertrokken is voordat de oorlog begon en die daarna ook konden terugkeren om hun verhalen te vertellen.
Aanvankelijk was het niet mijn bedoeling alle portretten uit dit boek te gaan krijten. Ik kreeg het boek cadeau en het portret op de kaft sprak mij direct aan. Dit was dan ook mijn eerste werk uit deze serie, daarna volgden ze één voor één. Mij intrigeerde vooral de blik in hun ogen en de trekken van het gelaat die hiermee in overeenstemming lijken te zijn. Ik wilde ze zelf vorm geven om zo hun verhaal te bevatten. Een verhaal zonder woorden, want de bijbehorende interviews las ik altijd pas na afloop. Als mijn eigen werk op zichzelf staat.
De gezichten, de mensen en hun kwetsbaarheid, de tekenen van het leven, doorleving en ouderdom zijn zo sprekend en sterk dat ze een bepaalde schoonheid uitstralen en in mijn ogen fascinerend zijn. In het begin waren het vooral de grote hoofden, het feit dat het gelaat de gehele foto in beslag nam, die mij raakten en die ik vervolgens ook maakte. Na verloop van tijd kwam er meer ruimte voor de portretten met meer ruimte erom heen. Ik kreeg er steeds meer plezier in om juist de vlakken om de personen heen een invulling te kunnen geven. Daarnaast speelt in het proces van het maken en bekijken van mijn panelen de dynamiek van afstand en nabijheid, en zo ook de spanning tussen de vlakverdeling en compositie, een grote rol. Van een afstand de portretten gade slaan, vervolgens dichterbij komen om de details te aanschouwen en daarna weer afstand nemen om het geheel te bevatten zijn. Deze beweging is een essentieel onderdeel van het ontstaan van een werk.
De gefotografeerde portretten als momentopname brachten mij letterlijk in een proces van beweging en door al het krijtstof heen ontstond dan een nieuw gelaat. Iemand die mij vertrouwd was geworden van de foto, maar telkens verbaasde ik mij weer dat daar opeens ook iemand nieuw was komen kijken. Natuurlijk hoop ik ook anderen door mijn werk in zekere zin te bewegen…
Ieder portret of iedere persoon heeft ook een eigen ruimte, neemt verschillende plekken in. Zo verdragen sommige werken bijvoorbeeld geen lijst. Desondanks vormen ze allen samen een verbindend verhaal.